جو حاکم بر بازار سهام در حال حاضر با هیچ یک از دوره‌های گذشته بازار به طور کامل شباهت ندارد؛ زیرا هر دوره بازار دارای شرایط و عوامل خاص خود است. با این حال، برخی ویژگی‌های کنونی بازار سهام می‌تواند با دهه ۸۰ مقایسه شود.
ورود خانوارها به بازار سهام، خریدهای اعتباری، استفاده از اهرم مالی و مدیریت بازار توسط دولت از ویژگی‌های سهام در دهه ۸۰ بود. این الگوها در برخی جنبه‌های بازار کنونی نیز قابل تشخیص هستند. با این حال، باید توجه داشت که بازار سهام تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد و تغییرات زمانی پیچیده‌تر از یک الگوی ساده قابل پیش‌بینی است. در چند سال اخیر نیز با چند برابر شدن شاخص بورس، معاملات زیادی انجام شد و سرمایه گذاری‌های مختلفی توسط کاربران صورت گرفت. اقتصاددانان در مورد جو کنونی بازار سهام دیدگاه‌های متفاوتی دارند.
با توجه به تحلیل بنیادین بازار، تحلیل تاریخی نیز در شکل بازار حال حاضر نمود پیدا کرده است. با این حال، همچنان راهکارهایی برای فروش دارایی و حفظ مدیریت از سمت دولت وجود دارد. برخی از کارشناسان معتقدند که این راهکارها چالش‌های فراوانی را در سال‌های آتی ایجاد خواهند کرد و بهبودهای بیشتری در فروش دارایی، حتی با در نظر گرفتن نگرش دولت در حفظ کنترل برخی از شرکت‌ها وجود دارد.
نوسان بازار سهام از دهه 80 تاکنون
نسبت ارزش بازار بورس تهران به حجم نقدینگی در سال‌های مختلف به شدت تغییر کرده است. در سال‌های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۱، این نسبت حدود ۳۷ درصد بوده است، یعنی ارزش بازار سهام در آن سال‌ها حدود ۳۷ درصد حجم نقدینگی بوده است. در سال ۱۳۹۲، این نسبت به ۶۰ درصد افزایش یافت، که نشان می‌دهد ارزش بازار سهام نسبت به حجم نقدینگی بیشتر شده و شاخص بورس نیز رشد چشمگیری داشته است.
بعد از سال ۱۳۹۲، نسبت ارزش بازار بورس تهران به حجم نقدینگی به صورت نزولی کاهش یافت. در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶، این نسبت به ۲۵ درصد کاهش یافت که نشان می‌دهد ارزش بازار سهام نسبت به حجم نقدینگی کمتر شده است.
اما در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹، نسبت ارزش بازار بورس تهران به حجم نقدینگی به شدت افزایش یافت. در سال ۱۳۹۸، این نسبت به ۷۶ درصد رسید و در سال ۱۳۹۹ به ۱۴۸ درصد افزایش یافت. در این بازه زمانی، سهامداران زیادی وارد بازار بورس شدند و سهام‌های مختلفی را خریداری کردند. بعد از آن، در پایان سال ۱۴۰۰، نسبت ارزش بازار بورس تهران به حجم نقدینگی به ۱۱۰ درصد کاهش یافت و بسیاری از سهامداران اعتماد خود را به بازار بورس ایران از دست دادند. بسیاری نیز در این مسیر، سرمایه‌های خود را با تحلیل‌های نادرست از دست دادند. بعد از این دوره و به مرور زمان تا سال 1402، شاخص بورس با رشد قابل توجهی همراه بود و به صورت آهسته افزایش پیدا کرد؛ به گونه‌ای که در پایان سال 1402، شاخص کل بورس به چیزی در حدود 2 میلیون و 200 هزار واحد رسید.
این تغییرات نسبت ارزش بازار بورس تهران به حجم نقدینگی، نشان دهنده نوسانات قابل توجه در بازار سهام و تغییرات در ارزش سهام و حجم معاملات است. این نسبت ممکن است تحت تاثیر عوامل اقتصادی، سیاسی و دیگر عوامل بازار قرار بگیرد.
وقایع سیاسی سال 1402 و تاثیر آن بر شاخص بورس
در سال ۱۴۰۲، وقایع سیاسی و اقتصادی متعددی رخ داده است که تاثیر قابل توجهی بر شاخص کل بورس داشته‌اند. برخی از این وقایع عبارتند از:
- آزادی پول‌های بلوکه شده ایران در عراق
این خبر باعث کاهش قیمت دلار در بازار داخلی شد و همچنین به کاهش شاخص بورس تهران منجر شد. این خبر باعث وحشت در بازار شده و خروج سرمایه‌ها را تسریع کرده است.
- برقراری روابط دوباره ایران و عربستان
این رویداد همراه با کاهش قیمت دلار و شاخص کل بورس بود.
- سفر وزیر خارجه عمان به ایران
سفر وزیر امور خارجه به عمان باعث شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره توافق برجام شد و بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل امید به برگشت به توافق برجام، سهام خود را به فروش رسانند.
- عدم افشای گزارش‌های مالی گروه خودروسازی
عدم انتشار گزارش‌های مالی این گروه و به خصوص نماد خودرو، باعث کاهش قیمت سهام شد. گزارش‌های مالی نشر نشده به علت رد درخواست شرکت توسط شورای رقابت درباره پرداخت زیان ناشی از قیمت‌گذاری دستوری است.
این وقایع تنها بخشی از رویدادهای سیاسی و اقتصادی سال ۱۴۰۲ هستند که باعث نوسانات شاخص کل بورس در این سال شدند. به طور کلی، شاخص بورس در سال‌های اخیر نسبت به دو دهه گذشته با رشد تساعدی و چشمگیری همراه بوده است. برای معامله در این بازار و موفقیت در آن، نیازمند بررسی کلی بازار و رفتار آن نسبت به وقایع سیاسی هستید.